Stichting De Terugkeer
RSIN-nummer: 853815410
Samen weer aan tafel
Hanneke Groenteman
Amsterdam, 1939
De vader van Hanneke, Michiel Groenteman, werkte op de beurs in Amsterdam; haar moeder Rachel Smit was stenograaf. Hanneke werd geboren in de Rivierenbuurt,
in de Geleenstraat, naast ijssalon Oase. Een krappe tien maanden later vielen Duitse troepen Nederland binnen. Al spoedig volgden de eerste anti-joodse maatregelen. De Verordeningen, die elkaar snel opvolgden, isoleerden de joden meer en meer van de rest van de bevolking.
Dit vond Hannekes moeder zeer verontrustend en toen de oproep kwam om zich te melden bij de Hollandsche Schouwburg (toen een verzamel- en deportatieplaats voor joden), ging het gezin in onderduik.
Zonder ouders werd de kleine Hanneke ergens onder- gebracht door de verzetsgroep het Utrechts Kindercomité, waar ook Geert Lubberhuizen bij aangesloten was. Vanwege de angst voor verraad werd zij steeds naar een ander adres gebracht; één keer ’s avonds, in een deken gewikkeld op een kar. Hanneke heeft vooral herinneringen aan haar laatste adres bij de gereformeerde familie Van Starkenburg in Rijnsburg, een liefdevol gezin waar ze anderhalf jaar bleef, tot de bevrijding.
Na de oorlog moest ze thuis vreselijk wennen. Haar ouders herkende ze niet meer. Haar grootmoeder was vermoord in Sobibor. De ouders van haar moeder kwamen bij hen inwonen. Over de oorlog werd niet gesproken, maar wel over de vrienden van haar ouders ‘die niet meer teruggekomen waren’. Thuis vond ze het minder gezellig dan in Rijnsburg. De relatie met haar ouders was moeizaam. Wel kwam er na de oorlog een broertje bij, Ruud. Hanneke had heimwee naar Rijnsburg, naar tante Cor en oom Kees van Starkenburg, aan wie ze warme herinneringen had.
Hanneke Groenteman is journalist. Ze begon haar carrière bij Het Parool, stapte over naar de radio, en later naar de televisie, waar ze bij de publieke omroep kunst- en cultuur-programma’s presenteerde. Ook heeft zij verschillende boeken en verhalen gepubliceerd. Ze heeft één zoon, journalist Gijs Groenteman.
Hanneke’s father, Michiel Groenteman, worked on the Amsterdam Stock Exchange; her mother Rachel Smit was a stenographer. Hanneke was born on Geleenstraat, next door to the Oase ice-cream parlour, in the Amsterdam neighbourhood Rivierenbuurt. Many Jewish families lived there. Ten months after Hanneke’s birth, German troops invaded the Netherlands. The rst anti-Jewish regulations were soon put into place. The ordinances rapidly followed one another, increasingly isolating Jews from the rest of the population. This was extremely upsetting to Hanneke’s mother and when the call-up came to report to the Hollandsche Schouwburg (Dutch Theatre) for deportation, the family went into hiding.
Separated from her parents, because hiding with a baby was too dangerous, Hanneke was housed somewhere safe by the Kindercomité, a Resistance group that helped hide young children. Because of the fear of betrayal Hanneke was continually moved to another address – one night by cart wrapped in just a blanket. Hanneke mostly has memories of the last place she was hidden, the loving home of the Dutch Reformed Van Starkenburg family in the
village of Rijnsburg. She lived there for a year and a half, until the Liberation in May 1945.
After the war she found returning to Amsterdam very hard. She did not recognize her parents anymore. One of her grandmothers had been murdered in the Sobibor extermination camp. The parents of her mother came to live with them. Though the war was not mentioned in conversation, the friends of her parents ‘who had not returned’ were. She found life in Rijnsburg more enjoyable than at home. The relationship with her parents was a dif cult one. However, after the war a brother was born, Ruud. Yet, Hanneke was still homesick for Rijnsburg and Aunt Cor and Uncle Kees van Starkenburg for whom she had fond memories.
Hanneke Groenteman works as a journalist. Her career began at the Dutch newspaper Het Parool. Later she made the switch to radio, and then to public television where she presented cultural TV programmes. She has also published several books and short stories. She has one son, the journalist Gijs Groenteman.
